Aşılama Nedir ?
İntrauterin İnseminasyon (İUİ) da dediğimiz aşılama işlemi , kısaca erkekten alınan spermlerin ince bir kanül yardımıyla rahim içine bırakılmasıdır. Aşılama işlemi için öncelikle çiftler detaylıca değerlendirilir ve gebelik oluşmamasının sebebi araştırılır. Aşılamaya uygunluğu belirleyebilmek için kadının detaylıca muayene ve ultrasonografisi, yumurta rezerv testleri, HSG (histerosalpingografi) dediğimiz ilaçlı rahim filmi ve erkeğe de spermiogram testleri yapılmalıdır . Çiftimizin aşılma için uygun olduğuna karar verilirse, kadına çeşitli yumurta uyarıcı ilaçlar verilerek yumurta büyümesi sağlanır. Ultrasonografi ile yumurta büyümesi takip edilir ve yumurta istenilen büyüklüğe ulaştığı zaman; yumurta çatlatma iğnesi yapılır. Aşılama işlemi genelde yumurta çatlatma iğnesinden yaklaşık 24-36 saat sonra yapılır. Bunun için erkek mastürbasyonla sperm örneği verir ( kaliteli spermler elde edebilmek için 2-3 günlük cinsel perhiz uygundur). Sperm çeşitli yöntemlerle ayıklanır, sağlıklı ve ileri hareketli olanlar seçilmeye çalışılır, ince bir kanül yardımı ile kadın rahiminin içerisine bırakılır . Bundan sonra sperm ile yumurtanın döllenmesinin doğal olarak gerçekleşmesi beklenir. Sperm seçilme işlemi için genellikle santrifüj (yüksek hızda döndürme ile çöktürme) veya Swim-Up yöntemi uygulanmaktadır. Aşılama işlemi yapıldıktan sonra kadınların 15-20 dakika boyunca uzanıp dinlenmesi gerekebilir. Sonrasında normal günlük hayatına dönmesinde bir sakınca yoktur. Bazı kadınlarda aşılamadan sonraki birkaç gün adet sancısına benzer sancı ve kramplar yaşanabilir. Bunun yanı sıra aşılama yöntemi sonrasındaki birkaç gün hafif lekelenme görülmesi de normaldir. Aşılamanın başarılı olup olmadığını anlamak için iki hafta sonra kan veya idrar örneğinden gebelik testi yapılabilir.
Mikroçipli Aşılama Nedir?
Normal aşılamadan tek farkı spermlerin seçilme aşamasındadır. Spermleri ayırmak için; sperm sıvısı bu çipin içinde bulunan ve genişliği yarım milimetreden küçük olan bir kanala enjekte edilmekte ve sağlıklı spermlerin çipte bulunan kanaldan çıkışa yüzerek, sağlıklı spermlerin ölü yada zarar görmüş spermlerden ayrılması sağlanmaktadır. Bu işlemden sonra sperm sıvısındaki sağlıklı sperm oranının yüzde 45´ten yüzde 98´e çıktığı saptanmıştır. sperm örneği mikroakışkan çipten geçirilerek, spermlerin içerisinden, morfoloji (yapısı), hareket (öne ileri hareketi) ve en önemlisi DNA’sı (genetiği) en iyi olan spermler seçilmektedir. Bu şekilde kaliteli ve DNA yapısı iyi olan spermler sayesinde, yumurtanın döllenmesi ve döllenen embriyonun rahime tutunma şansı artmaktadır.
Aşılama Tedavilerinin Başarı Oranı Nedir ?
Aşılama başarısı her bir siklus için %10-30 olup toplamda 3-4 kere aşılama yapıldıktan sonra tüp bebeğe geçilmesi tavsiye edilir. Fakat 6 kereye kadar da aşılama yapılabilir, yine de gebelik elde etmek mümkündür. Aşılama tedavileri ardışık aylarda peşpeşe yapılabileceği gibi 1-2 ay ara verilerek de uygulanabilir, sağlık açısından herhangi bir zararı yoktur.
Aşılama Tedavisi İçin Gerekli Durumlar Nelerdir?
Aşılama tedavisinin yapılabilmesi için, yumurtlamanın sağlanmış olması, en azından tek taraflı açık tüp varlığı ve yıkama sonrasında yeterli hareketli sperm elde edilmiş olması gereklidir. Özellikle hareketli sperm sayısının 10 milyon üzerinde olması başarı şansını arttırmaktadır.
Aşılama Tedavisi Kimlere Yapılabilir ?
-
Kadında vajinismus ya da erkekte sertleşme problemi gibi cinsel işlev bozukluğu olan çiftlerde,
-
Kendiliğinden yumurtalamanın olmadığı polikistik over sendromu (PCOS) ya da hipogonadotropik hipogonadizm hastalığı varlığında,
-
Açıklanamayan sebeplerle gebe kalmakta sıkıntı yaşayan çiftlerde,
-
Hafif düzeyde endometriozisi olanlarda,
-
Hafif düzeyde sperm sayı ya da hareket düşüklüğü olan çiftlerde uygulanabilir.
Aşılama Tedavisi Kimlere Uygun Değil?
-
Orta ya da şiddetli derecede endometriozis
-
Kadında fallop tüpünün alınmış olması ya da her iki tüpün de tıkalı olması
-
Fallop tüplerinde ciddi sorunlar olması
-
Kadının, daha önce birden fazla kez pelvik enfeksiyon yaşaması
-
Erkekte sperm üretimi olmaması
