HSG (Histerosalpingografi) :

HSG halk arasında bilinen adıyla 'İlaçlı Rahim Filmi' , rahim içine 'radyoopak /kontrast ' dediğimiz röntgende parlak görülen sıvı madde verilerek rahim içi boşluğunun ve tüplerin durmunu değerlendirdiğimiz radyografik bir görüntüleme yöntemidir. Genellikle infertilite nedenlerini araştırmak için kullanılan bir tetkikdir. 

İşlem adetin başından sayarak 5-9. günlerinde yapılması tercih edilir. Bu sayede henüz ovulasyon olmadığı için gebelik ihtimali ekarte edilmiş olur, hem de rahim ağzı nisbeten açık olduğu için işlemi daha kolay kılar. Ağrı şiddeti kişiden kişiye göre değişmekle birlikte biraz ağrılı bir işlemdir. Bu yüzden hastanın arzusuna göre anestezili yada anestezisiz yapılabilir. Eğer işlemin anetezisiz olmasını tercih ettiyseniz, işlemden yarım saat kadar önce bir ağrı kesici almanız faydalı olacaktır.

İşlem sırasında çekim için hastamızı röntgen masasına alır ve tıpkı jinekolojik muayene gibi pozisyon veririz. Muayene sırasında kullandığımız spekulum denilen aleti yerleştirdikten sonra, vajeni sterilize edip, rahimağzına yerleştirdiğimiz özel kanül aracılığıyla rahim içerisine radyoopak maddeyi sıkmaya başlarız, ilacın rahim içerisi oradan tüplerde dağılımını izleriz.İşlemlerin hepsi 5-10 dakika kadar sürer, bu esnada anlık filmler veya imkan varsa sürekli video kaydı alırız.

Böylece rahim içerisinde yer kaplayan miyom, polip gibi yapıları yada rahim iç boşluğunun doğuştan (anomali veya perde ) yada sonradan edinilen yapısal bozuklukları (yapışıklık veya adenomyozis) varsa tesbit edebiliriz. İlacın tüplerden geçişi sırasında yine tüpler açık yada kapalı mı; tıkalı ise hangi seviyede tıkalı ya da hidrosalpeks (tüpün içi sıvı ile dolu şişmiş halde olması) durumu varsa tesbit edebiliriz. Tüpler çok ince olduğu için ultrasonda açık ya da kapalı olduğunu tesbit etmek mümkün değildir, halen HSG tüplerin açık olup olmadığını belirlemede en kolay yöntemdir. HSG de tüpler açık görüldüyse kesin açıktır ama kapalı görüldüyse sadece işlem sırasında bir spazm olmuş ama aslında tıkalı olmama ihtimali de vardır. Bu yüzden tüpler kapalı görüldüyse daha ileri bir işlem yani cerrahi işlem olan Laparoskopi ile hem tüplerin tıkanıklığı kesinleştirilebilir, hem de mümkünse açılması denenebilir.

HSG işleminin yapıldığı ay da dahil olmak üzere gebe kalmakta sakınca yoktur. HSG işlemini takip eden 3 ay içerisinde gebelik oranlarında da anlamlı artış görülür, bu yüzden eğer infertilite için ciddi bir neden bulunmadıysa üç ay spontan gebelik için beklenebilir. Bazen de HSG işlemi ile rahim içindeki hafif yapışıklıklar açılır veya tüplerde ki mukus tıkaçlar açılabilir. Bu nedenle HSG hem teşhis hem de kısmen de olsa tedavi yöntemidir.

HSG infertilite dışında tüplerini bağlatmış olan kişilerin tüplerinin tıkalığı olduğundan emin olmak için yada sonradan adet olmama / adet miktarında azalma gibi durumlarda Asherman Sendromu (rahim iç duvarının yapışıklığı) tesbiti gibi nedenlerle de çekilebilir.

İşlem sonrası hafif ağrı ve kanama olabilir , fakat işlemi takiben kısa sürede günlük yaşantınıza dönebilirsiniz. Hekiminiz uygun görürse ağrı kesici ve antibiyotik reçete edebilir. Ancak işlemi takiben eden günlerde şiddetli kasık ağrısı, kötü kokulu akıntı ve ateş gibi durumlar olursa doktorunuza haber vermeniz gerekir.